Tıbbi Coğrafya

    

    Tıbbi durumları mekana bağlayan coğrafyanın alt dallarından biridir. Çevre - sağlık - hastalık ilişkisini, mekansal sebepli sağlıkla ilgili tüm olayları, yer - zaman ilişkisinde inceleyen, mekan kaynaklı nedenlerin de ortaya çıkmasını sağlayan bir disiplindir. 

    Küresel ölçekte salgın hastalıkların daha sık konuşulduğu bir dönem yaşamaktayız. COVID-19 Tüm dünyada karantina koşullarının yaşanmasına neden olmuş; alınan onca önleme rağmen 22 Ocak 2023 itibariyle  6.738.634 kişinin ölüm nedeni olmuştur. (https://ourworldindata.org/covid-vaccinations?country=OWID_WRL ) Burada sorular şunlardır. 

1. Vaka Tanımı.
2. Nerelerde Görülmüş
3. Ne zaman Görülmüş
4. Herhangi bir coğrafi unsura bağlı yayılım ve dağılım göstermiş mi?

    19.yy’lın en büyük salgınlarından biri olan tarihe 3. Kolera salgını olarak geçen salgın Londra’da 10.000 kişinin ölmesine neden olmuştur. 1854 yılında John Snow adlı bir İngiliz doktor kolera vakalarının Londra için bir dağılım haritasını hazırlamıştır. Vakaların Londra’nın Soho bölgesinde bir su pompasının etrafında yoğunlaştığını farketmiştir. Buradan hareketle bu bölgede koleranın su yoluyla bulaştığını anlayarak yetkilileri su pompasının kolunu çıkarma konusunda ikna etmiştir. Bunun sonucunda kolera vakalarında hemen azalma olmuştur. John Snow bu çalışmayla Londra Epidemiyoloji Derneği’nin kurucu üyesi olmuştur.

John Snow'un 1854 Londra salgınındaki kolera vakalarını gösteren orijinal haritasından

Peki Epidemiyoloji nedir? Epidemiyoloji, toplumdaki hastalık, kaza ve sağlıkla ilgili durumların dağılımını, görülme sıklıklarını ve bunları etkileyen koşulları inceleyen tıp biliminin alt dalıdır. Toplum sağlık koşullarını geliştirmek, sağlık bilgilerini toplamak, yorumlamak ve kullanmak bu bilim dalının amaçlarındandır.

Tıbbi coğrafya 

• Hastalık oluşumunun dağılımındaki mekansal kalıpları araştırır.
• Hastalık ile çevresel bağları ortaya çıkarabilir.
• Sağlık hizmetlerinin koordinasyonu ve sağlık merkezlerinin dağılımının nasıl olması gerektiği  hakkında bilgi verir. 
• Hastalığın ne tür ekolojik sistemlerden temellendiği (çevresel belirleyiciler) hakkında fikir verir.
• Parazit, mikrop virüs gibi çeşitli hastalık yapıcıların ve hastalık türlerinin dağılımı ile ilgili çalışma yapabilir.
• Ön görülü hastalık risk haritaları (CBS temelli) oluşturabilir.
• Küresel ısınma ile muhtemel bozulma alanlarını ön görerek değişebilecek tıbbi ekolojik alanlı belirleyebilir. 

Bölge Toplum Sağlık Durumunu Etkileyen Faktörler